به گزارش ، «ریزش مو» یکی از مسائلی است که دغدغه بسیاری از افراد است. معمولا زمانی که چنین اتفاقی پیش می‌آید، انتخاب انواع شامپو، مراقبت‌های پوست و کاشت مو راهکاری برای رهایی از مشکل تصور می‌شود که حتی می‌تواند پرخطر و حداقل پرهزینه باشد اما، آنچه در این زمینه مغفول می‌ماند جنبه‌ روان‌شناسی است و به‌نظر می‌رسد اگر سلامت روان و به‌طور خاص استرس نادیده گرفته‌شود، بروز چنین مشکلی دور از انتظار نیست.

استرس سبب فرسایش بدن می‌شود و ریشه موها به‌شدت تحت‌تاثیر این وضعیت است. براساس نظریه‌ ارگانیستی یا عضوی، استرس درمان زخم باز به عضوی از بدن که حساس‌تر یا ضعیف‌تر است، آسیب وارد می‌کند. افراد دارای زمینه‌ موهای ضعیف، تحت‌تاثیر استرس به‌تدریج دچار ریزش و کم‌پشتی موها می‌شوند.

در شرایط استرس‌زا، ضربان قلب و فشار خون بالا می‌رود، تنش عضلانی افزایش می‌یابد و دستگاه گوارش نیز دچار اختلال می‌شود که می‌توانند ریشه موها را از نیازهای ضروری محروم کنند و زمینه‌ساز ریزش موها شوند که به‌تدریج، فرسایش بیشتر و طولانی‌تر به‌وجود می‌آید. با افزایش استرس، عملکرد قلب برای حفظ وضعیت طبیعی بیشتر و حالت کوفتگی، خستگی و تنش‌های شدید در بدن احساس می‌شود که در بسیاری موارد با ترشح چربی و عرق بیشتر همراه است. مسلما سطح بالای چربی و عرق نیز بر سلامت پیاز مو تاثیر می‌گذارد.

از طرفی، هر کدام از سلول‌های بدن زمان مشخصی برای استراحت دارند. دانشمندان از طریق آزمایش‌های کروموزومی سن سلول‌ها را تعیین کرده اند و پژوهش‌ها ثابت می‌کند که استرس ادراک‌شده، با پیری زودرس و اختلال در عملکرد سلول‌های ایمنی ارتباط نزدیکی دارند.

استرس می‌تواند مشاوره زخم بستر در بدن واکنش‌هایی مانند ترشح کورتیزول ایجاد کند. سطح بالای کورتیزول عامل افزایش تری‌گلیسیرید خون، انسولین و قندخون است که از جمله عوامل تاثیرگذار بر ریزش موها خواهد بود.

بررسی‌ها نشان می‌دهد ریزش موها با افزایش هورمون تستوسترون ارتباط دارد. زمانی که سطح این هورمون بالا می‌رود، پرخاشگری اتفاق می‌افتد و اتفاقا ریزش موها نیز در این حالت تشدید می‌شود. البته حالت غمگینی و ناراحتی نیز شبیه این وضعیت را برای موها ایجاد می‌کند که به‌طور کلی توجه به سلامت روان و کنترل این شرایط را می‌طلبد.

استرس ایمنی بدن را ضعیف می‌کند و احساس ناخوشایندی پیش می‌آید که در سلامت موها تاثیر خواهدداشت. از همین‌رو، معمولا افرادی که بیماری‌های خودایمنی دارند، ریزش موها را تجربه می کنند.

مشکلات خواب دیگر پیامد استرس است. اساسا خواب برای سلامت جسمانی و روانی بسیار مهم است و به‌عنوان شارژ بدن تلقی می‌شود اما اگر قوای ازدست‌رفته جبران نشود، پیامدهای مختلفی از جمله ریزش مو قابل‌انتظار است. معمولا افرادی که استرس و اضطراب زیادی تجربه می‌کنند، چشم درد دچار اختلالات خواب هستند و احتمال ریزش مو افزایش می‌یابد.

معمولا استرس‌های مزمن با افسردگی ارتباط دارند و مانند چرخه معیوب یکدیگر را تشدید می‌کنند تا جایی که اختلال در روابط ایجاد می‌شود. راهبردهای مقابله اجتنابی از قبیل انکار، انزوای اجتماعی، نادیده‌گرفتن رویدادها و… جزو علائم افسردگی است و در نتیجه فرد توجه چندانی به بهداشت و وضعیت ظاهری ندارد و از همین‌رو، ریزش مو نیز تشدید می‌شود.

استرس بر عادت‌های سلامت بدن تاثیر می‌گذارد و افرادی که تحت‌تاثیر استرس مزمن هستند معمولا توجهی به تغذیه سالم و ورزش ندارند که این عوامل زمینه‌ساز آسیب‌های مختلف بر سلامت پوست و مو مانند ریزش موها خواهدبود.

استرس و ریزش مو از جنبه‌های دیگر نیز مرتبط هستند. علاوه بر مسائل جسمی، وضعیت رفتاری را نیز نباید فراموش کرد. در واقع، استرس باعث می‌شود فرد به‌سمت الگوهای ناسالم مانند سیگار، اختلالات خواب، تغییرات تغذیه و… برود و دچار مشکلات متعدد مثل ریزش مو شود.


به گفته «مایوکلینیک» سه نوع ریزش مو داریم که با استرس ارتباط دارد:

1- تلوژن افلوویوم: در ریزش موی تلوژن افلوویوم وقتی سطح استرس در بدن قابل توجه باشد تعداد زیادی از فولیکول های مو به فاز استراحت می روند. در عرض چند ماه موهایی که تحت تاثیر این فرایند قرار گرفته اند با یک شانه زدن یا شستشو به سادگی و ناگهان می ریزند.

2- تریکوتیلومانیا: تریکوتیلومانیا یا اختلال موکنی یک اختلال روانی است که به صورت نیاز شدید، مکرر و غیر قابل مقاومت به کندن مو های سر، ابرو و نقاط بدن دیگر بروز می کند و معمولا تلاش شخص برای متوقف کردن آن بی نتیجه است. اختلال موکنی راهی است که این افراد برای کنار آمدن با احساسات منفی یا ناراحت کننده مانند استرس، تنش، تنهایی، بی حوصلگی یا ناامیدی انتخاب می کنند.

آلوپسی آره تا: عوامل مختلفی باعث آلوپسی آره تا می شوند و به نظر می رسد در بین آنها استرس شدید هم نقش داشته باشد. در این نوع ریزش مو سیستم ایمنی بدن به فولیکول های مو حمله می کند و باعث ریزش مو می شود.

استرس و ریزش موی ناشی از آن دائمی نیست و با مهار استرس و کنترل آن، رشد موها دوباره شروع می شود.

اگر ریزش مو از حد طبیعی بیشتر است، حتما نیاز به بررسی شیوه زندگی و شرایط استرس‌زا خواهدبود و توجه به خواب، تغذیه و عادات ناسالم در زمینه بهداشت ضروری است. مراجعه به روان‌شناس در کنار مشورت با متخصص پوست به تشخیص بهتر عامل زمینه‌ای و اقدامات موثر درمان کمک می‌کند.


منبع: هفته نامه سلامت