به گزارش : فرناز المعی‌نژاد متخصص فیزیوتراپی درباره اسپاسم (گرفتگی) عضلات پا اظهار کرد: اسپاسم، انقباض قوی و دردناک یا سفت شدن یک عضله است که به طور ناگهانی اتفاق می‌افتد و چند ثانیه تا چند دقیقه طول می‌کشد، این عارضه بیشتر پاها را درگیر می‌کند.

او بیان کرد: گرفتگی پا در خواب، اسپاسمی است که در عضلات ساق پا یا ران در ابتدای شب که به خواب رفته‌اید یا صبح هنگام بیدار شدن اتفاق می‌افتد. علت اصلی اسپاسم هنوز ناشناخته است، اما برخی فعالیت‌ها یا قرار گرفتن در برخی چسب زخم بستر وضعیت‌ها در بروز اسپاسم نقش دارند.

عوامل مؤثر در ایجاد اسپاسم عضلات

این متخصص فیزیوتراپی افزود: انجام فعالیت‌های ورزشی سنگین یا آسیب‌های ورزشی در ایجاد اسپاسم عضلات نقش دارند؛ از دیگر عوامل مؤثر در بروز اسپاسم عضلات می‌توان به بارداری به ویژه در ماه‌های آخر آن به علت کاهش مواد معدنی مانند کلسیم و منیزیم، در معرض سرما قرار گرفتن و تماس با آب سرد، ابتلا به برخی بیماری‌ها، مانند: بیماری‌های عروق محیطی، کلیوی، تیروئیدی و ام‌اس، ایستادن یا نشستن طولانی مدت، کمبود پتاسیم، کلسیم یا سایر مواد معدنی، از دست دادن شدید آب بدن بر اثر انجام ورزش‌های سنگین در هوای گرم و مصرف برخی دارو‌ها مانند دارو‌های ضد بارداری، اعصاب و روان، مدر (ادرارآور) و کورتون‌ها اشاره کرد.

اقدامات فوری هنگام مواجهه با اسپاسم عضلات

المعی‌نژاد پماد آلفا تأکید کرد: افراد هنگام مواجهه با اسپاسم عضلات باید عضله درگیر را ماساژ و کشش دهند؛ عضله را زیر دوش آب گرم بگیرند یا به کمک یک کیسه آب گرم، آن را گرم و از کیسه یخ هم استفاده کنند؛ مصرف برخی دارو‌های مسکن مانند استامینوفن و بروفن هم به کاهش اسپاسم کمک می‌کند؛ نوشیدن آب به مقدار کافی یا مصرف نوشیدنی‌های مخصوص ورزش هم در کاهش اسپاسم عضلات مؤثر است؛ اگر افراد تصور می‌کنند که مصرف دارویی خاص موجب شده است که آنها به اسپاسم دچار شوند باید مصرف دارو را قطع و بلافاصله با پزشک خود مشورت کنند.

چه کار کنیم تا به گرفتگی عضلات دچار نشویم؟

او تصریح کرد: افراد باید قبل و پس از ورزش تمرین‌های کششی ملایم را انجام دهند تا به اسپاسم عضلات دچار نشوند همچنین آنها باید به اندازه کافی آب بنوشند؛ از نوشیدن قهوه زیاد (بیش از یک فنجان در روز) پرهیز مری انسان و مواد غذایی سرشار از کلسیم، منیزیم و پتاسیم استفاده کنند، در طول روز و به ویژه قبل و پس از خواب عضلات خود را بکشند، به طور ناگهانی و بدون برنامه‌ریزی، ورزش سنگین انجام ندهند، به میزان کافی استراحت کنند، زیرا کم خوابی در طولانی مدت می‌تواند اشخاص را در معرض ابتلا به اسپاسم عضلات قرار دهد. همچنین افراد باید سعی کنند شاد بوده و افکار مثبت داشته باشند، یوگا و مدیتیشن انجام دهند، اگر به علت نوع شغلشان مجبور هستند ساعات طولانی پشت میز بنشینند، از زیرپایی استفاده کنند تا زانوهایشان زیاد خم نشود، اگر افراد به طور مرتب به اسپاسم عضلات دچار می‌شوند یا شدت اسپاسم آنها افزایش پیدا کرده است، باید با پزشک خود در این مورد مشورت کنند.

تمرین‌های درمانی برای رفع اسپاسم عضلات پا

این متخصص فیزیوتراپی گفت: در تمرین نخست، فرد باید بنشیند و پایی را پماد زخم بستر که دچار اسپاسم شده است، بکشد در حالی که پای سالم را جمع می‌کند، سپس یک حوله را کف پا قرار دهد و از ۲ طرف به کمک حوله پنجه پا را به سمت بدن بکشد و پشت زانو را هم به زمین فشار دهد، ۳۰ ثانیه پا را در این وضعیت نگه دارد و این تمرین را سه بار تکرار کند.

المعی‌نژاد اظهار کرد: در تمرین دوم، فرد باید بنشیند و پای دردناک را به جلو بکشد در حالی که پای سالم از زانو جمع شده است سپس به آرامی به جلو خم شده تا قفسه سینه به زانو نزدیک شود، دست‌ها را دور انگشتان پای دردناک بگیرد و به آرامی کف پا را به سمت خودش بکشد تا عضلات ساق پا کشیده شود، ۳۰ ثانیه خود را در این وضعیت نگه دارد و این حرکت را سه بار تکرار کند.

او یادآوری کرد: در تمرین سوم، فرد باید به پشت بخوابد و پای سالم را از زانو خم کند به طوری که کف پای سالم روی زمین باشد سپس دست‌هایش را درمان تاول سوختگی با آب جوش پشت زانوی پای دردناک قرار دهد و به آرامی پای دردناک را با زانوی صاف از لگن بلند کند و به سمت خود بکشد تا پشت ران و ساق پا کشش را احساس کند، بدن را ۱۵ ثانیه در این وضعیت نگه دارد و این حرکت را سه بار تکرار کند.