کتیرا صمغی است که به صورت طبیعی یا در اثر شکاف دادن بافت ساقه گونه هایی از گون به دست می آید. ایران مهمترین تولیدکننده کتیراست.

کتیـرا پانسمان زتوویت مـاده ای سـخت، مقاوم، بدون بو و کمی شیرین دارای رنگهای سفید تا قهوه ای بوده و به راحتی قابل پودر شدن است. صمغهای ترشحی، در زمره قـدیمی­تـرین عوامـل قـوام دهنده و پایدارکننده به شمار می­روند. استفاده روز افزون ایـن مـاده در صـنایع مختلـف آن را بـه صـورت مـاده ی ارزشـمند اقتصادی تبدیل کرده است. انتخاب واستفاده از صمغ­هادر فراینـدهای مختلـف مسـتلزم زتوویت شناسایی ترکیبات موجود در آنها اسـت.آلکـان­هـا بیشـترین ترکیب­های موجود در صمغ کتیراست.

پولگون، ترکیـب دیگـر عصاره صمغ کتیرا گونـه Astragalus calliphysa Bge اسـت. این ترکیب در بسیاری از روغن­های اسانسـی بـا درصـد قابـل توجهی وجود دارد. پولگون دارای خاصیت ضد بـاکتری و ضـد درد است، به ویژه اینکه روی سوش­های مختلف سالمونلا مؤثر می­باشد پولگون قادر است از رشد کاندیدا آلبیکانس سلولز و سالمونلا جلوگیری نماید.

همچنین اثر ضد درد این صمغ به ترکیب پولگون نسبت داده شده است که از طریق مهار اسید آراشیدونیک اسید و سنتز پروستاگلندین­ها و اثر بر اپیوئیدها می باشد.ترکیب دیگر ژرانیول موجود در این صمغ است که اثرات ضد باکتریـایی و ضد قارچی از خود نشان می­دهد.که این تاثیر به خاطر وجود ترکیب کارواکرول می باشد. کارواکرول داری طیف وسیعی از اثرات ضد میکروبی است.

این ماده باعث مهار فعالیت ATPase و افزایش نفوذپذیری غیراختصاصی غشای سلول باکتری می­شود و نه تنها خود باعث مهار جمعیت میکروبی میشود بلکه با افزایش نفوذپذیری غشاء باکتری­ها، آنها را نسبت به سایر مواد ضد باکتری حساس و آسیب پذیر می­نماید.

موضوع مهم دگر در مورد کارواکرول اثرات ضد التهابی و ضد دردی آن است که قابلیت مهار التهاب و تخفیف پروسه­های تخریبی ناشی از آن را دارد. بنابراین با توجه به ترکیبـات موجود در عصاره ایـن صـمغ پتانسـیل بـالقوه بـرای در زمینه پزشکی و صنایع غذایی دارد.

منبع