در روزهای کرونایی دیابت را چگونه مدیریت کنیم
ویروس کرونا تاثیری بر داروهای کنترلکننده قند خون
به گزارش : تعداد بیماران مبتلا به دیابت در ایران تا هشت میلیون نفر برآورد شده و این بیماران بین ۲ تا ۶ برابر بیشتر از سایر افراد بستری می شوند و با توجه به اینکه ۱۰ درصد جمعیت کشور هر سال بستری می شوند، هر سال ۶۴۰ هزار مورد بستری افراد دیابتی را در کشور داریم.
متوسط هزینه بستری هر بیمار مبتلا به دیابت، در سال دو میلیون و ۳۰۰ هزار تومان است، بنابراین بیماران مبتلا به دیابت هر سال هزار و ۴۷۲ میلیارد تومان برای بستری به کشور هزینه تحمیل می کنند.
با احتساب هزینه های دارو و خدمات سرپایی بیماران دیابت هر سال سه هزار میلیارد تومان هزینه به کشور تحمیل می کنند و با توجه به آمارهای بدبینانه این میزان تا ۱۷ هزار میلیارد تومان قابل برآورد است.
در شرایط کرونایی کشور، بیماران دیابت از پرخطرترین گروه در معرض ابتلا به ویروس کرونا هستند و باید بیش از سایر افراد مراقب سلامتی، قندخون بوده و داروهای خود را بطور مرتب مصرف کنند.
سید عادل جاهد فوق تخصص غدد و متابولیسم در این زمینه با اشاره به اهمیت داشتن ذخیره کافی داروهای کاهش لوزالمعده دهنده قند خون در این روزهای کرونایی به خبرنگار گفت: به بیماران توصیه میکنم که همیشه حداقل برای مصرف دو تا سه ماه داروی ذخیره داشته باشند تا تعداد دفعات مراجعه به داروخانه کمتر شود و به این ترتیب تا حدودی از شیوع بیماری کرونا جلوگیری کرد.
وی افزود: در حال حاضر با کمبود انسولین قلمی مواجه نیستیم، اما سیستم توزیع انسولینهای قلمی نسبت به قبل تغییر کرده و ظاهرا با سهمیهبندی مدتدار یا کوتاهمدت به داروخانهها ارائه میشود، در نتیجه داروخانهها نیز برای عرضه آنها به افراد مبتلا به دیابت با محدودیت مواجه میشوند.
جاهد تصریح کرد: ممکن است این روزها به دلیل نبود انسولین مصرفی ما در یک داروخانه، تصمیم بگیریم که از انسولین دیگری استفاده کنیم اما باید توجه داشته باشیم که نباید انسولین دیگری را جایگزین انسولین مصرفی خود کنیم زیرا مثلا انسولینهای لوومیر، گلارژین لنتوس و توجئو هرچند در گروه انسولینهای پایه قرار دارند اما نباید با هم جابهجا شوند و یا انسولینهای نوومیکس و نوورپید با وجود شباهت اسمی، عملکرد متفاوت دارند، پس دقت کافی داشته باشیم که کدام انسولین را استفاده میکنیم. فرد مبتلا به دیابت باید شکل ظاهری قلم، اسم تجاری و حتی نام انسولین خود را بشناسد تا دچار اشتباه نشود و نباید به توصیه دوستان دیابتی داروی خود را تغییر دهد.
در شرایط کرونا کدام داروی کنترل کننده قند خون بهتر است، قرص یا انسولین؟
وی درمان سوختگی با آب جوش تاکید کرد: اگر فرد به دلیل بیماری، در بیمارستان بستری شود و به خاطر تب و عفونت در خون شرایط ناپایداری پیدا کند، به طور خاص در مورد کرونا اگر مشکلات تنفسی آنقدر زیاد باشد که فرد برای تنفس به کمک دستگاه احتیاج داشته باشد، بطور قطع در چنین شرایطی از داروهای خوراکی دیابت نباید استفاده کند و با نظر تیم درمان تزریق انسولین برای او شروع میشود. فرد مبتلا به دیابت، مدیریت مشکلات تنفسی ایجاد شده در بیماری کرونا، نباید منجر به غفلت از کنترل و مدیریت دیابت شود زیرا وضعیت کنترل قند خون فرد در بهبود بیماری تاثیر میگذارد. در نتیجه مراکز مرتبط با بستری بیماران کرونا، در زمینه کنترل قند خون افراد مبتلا به دیابت باید با متخصصین داخلی و غدد همکار ارتباط داشته باشند.
به گفته جاهد، بسیاری از افرادی که به این بیماری مبتلا میشوند، شرایط بد وخامت و بدحالی برای آنها ایجاد نمیشود که به بستری بیمارستان نیاز داشته باشند و همچنان توان غذا خوردن دارند و میتوانند از قرصهای تجویز شده توسط پزشک برای کنترل قند خون استفاده کنند، مگر اینکه با توجه به وضعیت کنترل قند خون، شرایط جسمی و بیماری فرد پزشک معالج تصمیم دیگری بگیرد.
وی افزود: به دلیل نوسان قند خون در وضعیت بیماری به دلیل عفونت که اثر افزایشی روی قند خون دارد و یا کماشتهایی که باعث کاهش قند خون میشود، فرد باید دستگاه کرم رژودرم تست قند داشته باشد و دفعات بیشتری قند خون خود را اندازهگیری کند. حتی در فردی که قرنطینه خانگی شده، نباید همه توجه روی بهبود شرایط کرونا باشد، بلکه فرد باید به کنترل قند خون خود نیز بیشتر توجه کند که مهمترین بخش آن دفعات بیشتر تست قند خون است تا تیم پزشکی مرتبط با فرد، با توجه به تغییرات قند خون بتواند درباره داروهای مصرفی او تصمیمگیری کند. بنابراین در تیم درمانی کرونا برای یک فرد مبتلا به دیابت، حتما باید پزشک متخصص غدد یا داخلی، یا پزشکی که تجربه ویزیت دیابت را دارد یا مشاوری مشاوری که بتواند با دورکاری روی کنترل قند خون فرد نظارت کند، حضور داشته باشد.
وی خاطرنشان کرد: مسئله بیماری کرونا نباید روی توجه ما نسبت به مدیریت و استفاده از سایر درمانهای دارویی اثر بگذارد. به عنوان مثال بیماران نسبت به مصرف استاتین تجویز شده توسط پزشک، کمتوجهی میکنند، در صورتی که این گروه دارویی از نظر عملکرد تداخل زیادی با داروهای دیگر ندارد.
این پزشک افزود: اگر شرایط بیمار از نظر جسمی و دارویی در حال تغییر است، حتما با پزشک معالج خود در تماس بوده و در صورت قرنطینه خانگی، علاوه بر تیم درمانی کرونا در صورت امکان با پزشک معالج خود نیز در ارتباط باشد تا از نظر کنترل دیابت، با توجه به شرایط مثبت شدن کرونا و تغییر سبک زندگی فرد، پزشک معالج راهنمایی مناسب را انجام دهد.
آموزش مدیریت دیابت در کرونا
جاهد گفت: در این شرایط مسئله مهم دیگر آموزش مناسب، مفید و کوتاه نکتههای اصلی مراقبتی به فرد مبتلا به دیابت و خانواده وی است تا با یادآوری مجدد مطالب بتوانند در کنار رسیدگی به بیماری کرونا، کنترل مناسبی روی قند خون داشته باشند.
وی اظهار داشت: برای افرادی که آموزش دیدهاند و نسبت به شرایط کنترل قند خون خود آگاه هستند، پیشنهاد میشود برای ثبت قندهای خود از نرمافزارهای گوشی همراه استفاده کنند و به منظور پر کردن زمان و دوری از فکرهای ناراحت کننده، منابع آنلاینی در زمینه مدیریت دیابت برای مطالعه به آنها معرفی کنیم.
مراقبت از پوست در دوران کرونا
به گفته جاهد، شست وشوی زیاد این روزها باعث خشک شدن دست میشود و در افراد مبتلا به دیابت که روزی چند بار تست قند انجام میدهند (به خصوص آنهایی که انسولین میزنند) اگر سر انگشتها خشک باشد، اندازهگیری قند خون دردناک خواهد شد و حتی خون دیرتر بند میآید. پس برای جلوگیری از این اتفاقات، در کنار انجام توصیههای بهداشتی و شست وشو و ضدعفونی کردن دستها، آنها را چرب کنیم تا پوست انگشتها شکننده و خشک نباشد.
وی افزود: در مورد قلب و عروق، ابتلا به کرونا میتواند باعث افت فشار شود، اما ایجاد استرس میتواند باعث افزایش فشار شود. در یک فرد مبتلا به دیابت همراه بودن فشار خون بالا با دیابت رایج است، پس فشار خون فردی که در قرنطینه است باید اندازهگیری شود.
این متخصص تاکید کرد: از آنجایی که در بیماری کرونا و قرنطینه خانگی تعداد قرصهایی که فرد استفاده میکند بیشتر میشود، با کمک و مشورت تیم درمانی میتوان داروهای دیابت و حتی فشار خون او را با داروهای ترکیبی (مخلوط دو گروه دارویی در یک قرص) جایگزین کرد، البته به شرطی که شرایط فرد نیز پایدار باشد.