به گزارش : لحظاتی که در آنها بیمار بیهوش شده، جمجمه اش باز شده و پزشک سعی می کند دستان خود را با ظرافت و بدون لرزش به سمت رگ مسدود شده در مغز هدایت کند ولی خوشبختانه امروزه روشهای جدیدتری برای درمان سکته مغزی ابداع شده است، در گفتگو با دکتر مجید کیهانی فرد فوق تخصص سکته مغزی با این روشها بیشتر آشنا می شوید.

روش های قدیمی که در بالا آورده شد نه تنها شانس ابتلا به عفونت را در بیمار افزایش می دهند بلکه استرس زیادی به بیمار و خانواده ی او وارد کرده و احتمال بروز آپسه ی مغزی در آنها بالاست.

خوشبختانه با پیشرفت روز افزون علم پزشکی و تنیده شدن ربات و دستگاه ها با این علم روش های جدید تری برای استفاده ی مردم در دسترس است که تماما سعی دارند جنبه های منفی روش سنتی را از بین برده و راحتی بیشتری برای پزشک و بیمار به ارمغان بیاورند. در این گفتگو برای پرداختن به درمان های کمتر تهاجمی سکته مغزی با تعریف کلی ای از سکته مغزی شروع می کنیم. سپس به این درمان های نوین که تزریق وریدی روز به روز در حال پیشرفت کردن بوده و عرصه ای برای بروز خلاقیت پزشکان و مهندسان هستند می پردازیم.

سکته مغزی چیست؟

سلول های عصبی ما به شدت حساس بوده و در صورت آسیب قابلیت تجدید پیدا کردن ندارند. این سلول ها در بافت عصبی و در مغز ما قرار گرفته اند و روشی که بدن برای محافظت از آن ها به کار برده است تنها در برابر آسیب های کم و حدودا متوسط کاربرد دارد.

زمانی که شخصی در اثر حوادثی مثل تصادف، سقوط، سوانح حین بازی یا ورزش های حرفه ای، افتادن، انفجار و … ضربه ی شدیدی به مغزش وارد می شود، دیگر جمجمه و یا مایعی که مغز در آن شناور است نمی توانند از این عضو حیاتی محافظت کرده و نه تنها فرد علائم روانی و رفتاری ناشی از ضربه را نشان می دهد بلکه اعضای تحت کنترل مغز مثل سیستم تنفس و قلبی عروقی هم دچار اختلال می شوند.

ممکن است شدت آسیب به حدی زیاد باشد که بلافاصله بعد از سانحه بیمار به بیمارستان فرستاده شده و پزشک متوجه نرسیدن مواد غذایی و اکسیژن به یک قسمت از مغز یا سکته ی مغزی شود. اما زمان هایی هم هست که بیمار ضربه را جدی نگرفته و بعد از مدتی علائمی نشان خواهد داد که در کنار هم دال بر سکته ی مغزی هستند. علائمی مثل بیهوشی، سرگیجه، سر درد، اختلالات گفتاری، وز وز گوش، حالت تهوع، استفراغ، خستگی، گشادی مردمک، نمایندگی محصولات هارتمن اختلالات در حواسی مثل بویایی، شنوایی و حافظه و … .

بیمار بعد از چنین علائمی به پزشک مراجعه می کند و پزشک بعد از بررسی سوابق او، بررسی های بالینی، عکس برداری و نوار مغز و … ابتدا شدت آسیب مغزی را تعیین کرده و بعد از آن درمان مناسب را انتخاب می کند.

سکته های مغزی به دو دسته ی کلی سکته ی هموراژیک و ایسکمیک تقسیم بندی می شوند. در سکته ی هموراژیک همانطور که از اسمش پیداست به خاطر خونریزی در مغز در اثر ضربه یا بیماری هایی مثل آنوریسم یا بیرون زدگی رگ، لخته ی خونی در مغز ایجاد می شود. این لخته مسیر رسیدن مواد غذایی و اکسیژن را به ناحیه ای از مغز بسته و فرد به سکته ی هموراژیک مبتلا می شود.

در سکته ی ایسکمیک فشار به رگ های مغزی در اثر عاملی غیر از خونریزی و پاره شدن رگ علت مرگ سلول های یک قسمت از مغز و یا سکته مغزی ایسکمیک است. به طور مثال چربی خون بالا، سندرم متابولیک، چاقی و … از ریسک فاکتور هایی هستند که با تحریک چربی به رسوب در داخل بافت رگ، باعث اعمال فشار به شریان مغزی شده و خون رسانی به یک قسمت از مغز را کاهش می دهند.

درمان های کمتر تهاجمی و جدید سکته ی مغزی چیست؟

همانطور که گفته شد سکته مغزی علت های مختلفی دارد که پزشک با در نظر گیری آن ها پانسمان زخم بستر و در کنار مواردی مثل سن بیمار، جنسیت او، سابقه ی پزشکی،سلامت سایر ارگان های بدن خصوصا کبد و … مناسب ترین درمان را انتخاب می کند.

در کنار درمان های سنتی ای که وجود دارد بیماران می توانند از یک دسته ی جدیدی از درمان های سکته مغزی هم استفاده کنند که به آن ها نورواینترونشن یا جراحی بسته ی مغز می گویند. در این دسته آنژیوپلاستی و یا به عبارتی ترمیم رگ انجام می شود که در آن بدون باز کردن جمجمه و تنها با استفاده از شریان فومورال که در ران پا وجود دارد دستگاهی به جریان خون وارد می شود تا با رسیدن به مغز علت سکته مغزی را برطرف کند.

دکتر مجید کیهانی فرد اذعان کردند که در این روش ها ابتدا باید پزشک محل دقیق گرفتگی رگ را با تزریق ماده ی حاجب و سپس عکس برداری مشخص کند. سپس ران پای بیمار شکافته می شود تا با دسترسی پیدا کردن به شریان فومورال کاتتری که دارای حاملی با خود است وارد شریان شود. این حامل با توجه به علت انسداد رگ و یا عاملی که در رگ باعث تهدید جان بیمار است متفاوت بوده و می تواند استنت ( فنر)، دارو، ماده ی چسبنده، مکنده، سیم پیچ پلاتینی و … باشد.

پزشک با استفاده از ربات ها این کاتتر را هدایت می کند تا به محل مورد نظر رسیده و تاثیر خود را اعمال کند.

به طور مثال اگر بیمار به آترواسکلروزیس پماد آلفا برای سوختگی پای نوزاد و یا تنگ شدن رگ به علت رسوب پلاک های چربی در لایه های آن مبتلا باشد می توان با استفاده از استنت رگ را گشاد تر کرد تا خون رسانی کافی به بافت، قبل از آسیب بیشتر انجام شود.

در مورد کسانی که مشکلات انعقادی دارند، خونشان به سرعت لخته می شود و لخته ای در شریانی از مغز گیر کرده است، حامل کاتتر دارویی مثل اکتیلاز و یا RTPA است که لخته را لیز می کند. به این روش ترومبولیز می گویند. همچنین می توان لخته را با مکنده ای از رگ جدا کرد که این روش به اسم ترومبکتومی شناخته می شود.

کسانی هم هستند که به آنوریسم مبتلا می باشند. در این افراد یک قسمت از رگ بیرون زدگی ای دارد که بافت آن به شدت نازک بوده و مستعد خونریزی است. پزشک بعد از پیدا کردن محل آنوریسم کاتتری که حاملش سیم پیچی پلاتینی است را به محل مورد نظر رسانده و سیم پیچ را در تنه ی نازک آنوریسم رگ جاسازی می کند تا از پارگی احتمالی و در نتیجه سکته ی هموراژیک جلوگیری شود.

در مورد بیمارانی که مبتلا به بیماری ژنتیکی AVM هستند و سر درد هایشان که ناشی از بدشکل بودن رگ های مغزیشان است با میگرن اشتباه می شود، آنژیوپلاستی با کاتتر دارای حامل چسبنده روش بسیار نتیجه بخشی بوده است. این حامل جریان خون نواحی فرعی را تنظیم می کند به طوری که خون کافی به رگ اصلی وارد شود.

مواردی که نام برده شد تنها قسمتی از پیشرفت علم پزشکی برای درمان های کمتر تهاجمی بیماری هایی مثل سکته ی مغزی می باشد. شما می توانید با مراجعه کردن به پزشک های متخصص در زمینه ی نورواینترونشن و بررسی های لازم، از این درمان های کمتر تهاجمی، مقرون به صرفه تر و کم ریسک تر بهره ببرید.