راههای ساده برای پیشگیری سوء تغذیه کودکان
معمولا مردم تصور میکنند منبع غنی پروتئین، گوشت
به گزارش ، 10 درصد کودکان زیر 6 سال کمتر از نیازشان پروتیین دریافت میکنند در حالی که با مصرف تخممرغ که یک منبع در دسترس و ارزان این ماده مغذی است، میتوان پروتپین کافی دریافت کرد.چندی پیش، «فرزاد طلاکش»، رییس ستاد کشوری ترویج مصرف تخممرغ، از سوءمصرف پروتیین در 800 هزار کودک زیر 6 سال خبر داد و گفت: «یک نوع سوءتغذیه، سوءتغذیه ناشی از کمبود انرژی و پروتیین است؛ بهگونهای که سیری شکمی ایجاد میشود ولی انرژی و پروتیین کافی توسط فرد دریافت نمیشود. نوع دیگر، سوءتغذیه ناشی از فقر غذایی است؛ شرکت وارد کننده بی بران یعنی رژیم غذایی بهگونهای است که ریزمغذیهای ضروری بدن دریافت نمیشوند.» پیش از این نیز «زهرا عبداللهی»، مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت اعلام کرده بود که 20 درصد کودکان زیر 6 سال کشور سوءتغذیه داشتند ولی در حال حاضر سوءتغذیه 50 درصد کاهش یافته و این رقم به 10 درصد رسیده است.
چرا مصرف پروتیین در کودکان زیر 6 سال اهمیت دارد؟
چون ساختار مغز در سنین قبل از 6 سالگی تکامل پیدا میکند. از طرف دیگر، تخممرغ علاوه بر پروتیین دارای 2 ماده انحصاری به نام کولین و لوتئین است. کولین ماده موثر استیلکولین است که لازمه تکامل مغز است. در بسیاری از کشورهای دنیا حتی آنهایی که از نظر مالی در شرایط بهتری قرار دارند، بهترین راه تامین پروتیین، مصرف تخممرغ بیان شده، چون در دسترسترین و ارزانترین پروتیین برای مردم است. بهطور مثال میتوان تخممرغ را بهعنوان میانوعده برای بچهها در نظر گرفت ولی کباب کوبیده یا مرغ نمیتواند میانوعده خوبی برای بچهها باشد. حتی در جوامع ژل ایکس پرونتوسان فقیر مانند کشورهای آفریقایی، سازمان خواروبار جهانی هم بهعنوان توصیه مطرح کرده است که مشکل کمبود پروتیین در کشورشان را با مصرف تخممرغ برطرف کنند. متاسفانه ما با وجود اینکه از نظر تولید تخممرغ در کشور مشکلی نداریم و دهمین تولیدکننده تخممرغ در جهان هستیم، مصرف آن در کشور کم است و برای بالا بردن مصرف، به سرمایهگذاری نیاز نداریم بلکه فقط باید مصرف آن را ترویج بدهیم.
آیا تخممرغ برتریای نسبت به سایر پروتئینهای حیوانی دارد؟
معمولا مردم تصور میکنند منبع غنی پروتئین، گوشت قرمز است و حتی اگر تخممرغ مصرف کنند، بهعنوان منبع پروتیین آن را در نظر نمیگیرند. درحالیکه تخممرغ نسبت به سایر پروتئینهای حیوانی برتری دارد. ارزش بیولوژیک پروتیین تخممرغ 100 است. ارزش بیولوژیک یعنی میزانی از پروتیین که قابلجذب در بدن است. همچنین تخممرغ هر 9 اسید آمینه ضروری بدن را دارد در حالی که گوشت قرمز و مرغ حداکثر 5 تا 6 اسید آمینه ضروری را داراست. حتی شیر هم مشکل عروقی همه اسید آمینههای ضروری بدن را ندارد ولی تخممرغ هم کاملترین و هم پرجذبترین پروتیین را میان سایر مواد غذایی طبیعی و غیرطبیعی دارد. بهطوری که ارزش بیولوژیک شیر 84 است. گوشت ماهی 76 درصد و گوشت گوساله 74 درصد قابلیت جذب در بدن دارد در حالی که تخممرغ بالاترین ارزش بیولوژیک را داراست. جالب است بدانید مصرف منظم تخممرغ باعث میشود تحلیل عضلانی که جزو روند طبیعی سالمندی است، کاهشیافته و افرادی که رژیم لاغری دارند با مصرف تخممرغ کمتر دچار تحلیل عضلات شوند.
کودکان زیر 6 سال باید چه میزان تخممرغ بخورند تا دچار کمبود پروتیین نشوند؟
در مطالعههای مختلف هیچ محدودیتی برای مصرف سفیده تخممرغ برای هیچ گروه سنیای وجود ندارد، حتی در میانسالی و پیری و افرادی که بیماری دیابت، فشارخون و چربیخون دارند نیز منع مصرفی برای سفیده تخممرغ وجود ندارد. در کودکان زیر 2 سال بهدلیل حساسیتی که سفیده تخممرغ ممکن است ایجاد کند، مصرف سفیده توصیه نمیشود ولی زرده تخممرغ بعد از 8 ماهگی باید مصرف محلول پرونتوسان چیست شود. تخممرغ کامل از 2 سالگی به بعد حتی تا 2 عدد در روز نیز برای کودکان منع مصرف ندارد. حتی برای بقیه افراد نیز مصرف 2 عدد تخممرغ در روز منعی ندارد. به شرط اینکه جمع اسیدهای چرب و اشباع در رژیم روزانه در کنترل باشد.
آیا مصرف تخممرغ به شکل کوکو یا در غذاهای مختلف از خواص آن میکاهد؟
بسیاری از بچهها تخممرغ را دوست ندارند. حالا اگر آن را به شکل کوکو یا در غذاهای مختلف به غذای کودک اضافه کنیم از خواص آن میکاهد؟ قطعا هر ماده غذایی با توجه به حرارتی که میبیند برخی ویتامینها و مواد معدنیاش را از دست میدهد، در مورد تخممرغ هم همینطور است، اما در بدترین شرایط 15 تا 16 درصد خاصیتش را از دست میدهد بنابراین حتی بچههایی که بدغذا هستند یا تخممرغ را دوست ندارند، بهتر است به شیوههای مختلف تخممرغ را به آنها بخورانید؛ مثلا تخممرغ را با شیر مخلوط یا به آن شکر اضافه کنید یا طعمدهندههایی مانند وانیل به آن بزنید و آن را به صورت پنکیک به کودک بدهید.
بهترین اسپری برای زخم روش پختن تخممرغ چگونه باید باشد تا خواص آن حفظ شود؟
بهترین روش، آب پز کردن تخممرغ است و چون تخممرغ، بسته کامل پروتیین و مواد معدنی است، بهتر است به روشی درست شود که ارزش تغذیهای آن باقی بماند. جالب است بدانید تخممرغ فقط ویتامین C ندارد، آن هم بهدلیل اینکه در بدن پرنده امکان ساخت ویتامین C وجود ندارد.