آسیب به پوست

رعایت بهداشت فردی و استحمام باعث می شود پوست (human skin) شاداب و سلامتی بیشتری برای افراد ایجاد شود اما در یک تحقیق جدید مشخص شده است حمام کردن بیش از حد و روزانه باعث آسیب پوست و خشک شدن پوست خواهد شد. پژوهش‌گران بیان می‌کنند که حمام کردن بیش از اندازه برای انسان مضر است و این موضوع بسیار مهم است چراکه با پیشرفت و ارتفای سبک زندگی انسان، او بیش‌تر به بهداشت اهمیت داده و بیش از همیشه استحمام می‌کند.

مهمترین وظایف پوست

یکی از وظایف پوست این است که حافظ آنزیم ها و هورمون های داخل بدن میباشد.

یکی از وظایف پوست این است که پیامهای حسی را به مرکز عصبی و مغز انتقال میدهد. (عضو لامسه خاری)

یکی از وظایف پوست این است که نقش مهمی در سیستم ایمنی بدن، دارا می باشد. (سلولهای لانگرهانس)

از وظایف پوست این است که بدن را در مقابل آسیب های مکانیکی (نور خورشید، حرارت، سرما و … ) حفظ می نماید. (سیستمدفاع مکانیکی)

یکی دیگر از وظایف پوست این است که حرارت بدن را متعادل نگه می دارد.

از وظایف پوست این است که عمل تعریق، تبادل اکسیڑن با محیط را انجام می دهد.

ساختمان پوست

اپیدرم درمان زخم سگ در خانه

تمام سلول های پوست، از لایه زاینده تا لایه شاخیٰ پوست را در بردارد که این لایه ها از داخل به خارج شامل:

لایه اول

قشر زاینده یا بازال یا ژرمینات، قسمت عمقی اپیدرم است. ملانین در این قسمت ساخته می شود، چون ملانوسیت ها در این قسمت قرار دارند و پروتیین کراتین نیز به واسطه سلولهای کراتینوسیت در این قسمت تولید می شود. رنگ پوست بدن رنگ پوست بستگی به تعداد سلول های رنگی یا رنگدانه های موجود در لایه اپیدرم دارد.

لایه دوم

قشر خاردار یا مالپیگی است که این لایه را لایه مخاطی نیز میگویند. در این قسمت، هر چه سلولها به لایه خارجی نزدیکتر می شوند، پهن تر و مسطح تر می گردند و به همین علت به این لایه سنگ فرشی نیز میگویند.

لایه سوم

قشر گرانولوز یا دانه دار می باشد که چون در زیر میکروسکوپ، دانه دار دیده میشود. به این نام خوانده می شود. سلول های این لایه هر چه به سطح پوست نزدیک شوند اجزای آن را از دست میدهند.

لایه چهارم

سلول های بسیار مسطح دارد و از شفافیت خاصی برخوردار است و به لایه براق و شفاف معروف است۔

لایه پنجم

سطحی ترین لایه اپی درم، قشر شاخی یا کراتینی است. سلولهای این قسمت بدون هیبه بوده و مقدار زیادی کراتین دارند و لایه محافظ پوست میباشند. اپیدرم در همه قسمتهای بدن، دارای ضخامت یکسان نمی باشد. در پلکها ضخامت آن کمتر و دستها، پاها و کمر ضخامت آن بیشتر است.سلولهای اپیدرم مرده هستند ماموپلاستي و دوره نقاهت عمل و دایما از سطح پوسمت جدا شده، میریزند

قسمت زیر اپیدرم، لایه مهم درم یا جلد است. درم ۵ تا ۷ برابر ضخیمتر از اپیدرم است. رشته های کلاژن و الاستین در این لایه می باشند. علاوه بر این رشته ها، عروق خونی، غدد عرق، غل د مو و سباسه و أعصاب محیطی، نیز در این قسمت قرار دارند.

رشته های کلاژن و الاستین، با داشتن ساختمانی محکم، به پوست استحکام میدهد و اگر این پروتیین ها کم شود، پوست دچار چروک و افتادگی میگردد. الاستین خاصیت ارتجاعی و کشش پوست را زیاد می کند. یک – بعضی از وظایف درم – خاصیت ارتجاعی به پوست می دهد. به پوست استحکام میبخشد. آب پوست، در این قسمت، ذخیره می شود.

هیپودرم آخرین لایه پوست است. پوست را به بافتهای ماهیچهای متصل می کند. در زیر پوست یا هیپودرم، سلول های چربی زیادی قرار دارند که وظیفه شان ذخیره کردن چربی می باشد. چربی ذخیره شده در این قسمت، باعث پری پوست، شادابی و طراوت آن می شود. کار دیگر هیپودرم، چون چربی را ذخیره می کند، یک عایق حرارتی و ضربه گیر محسوب شده و نقش مهمی در حفظ مویرگهای — .خونی ایفا می کند.

استحمام بیش از حد و آسیب به پوست

نتایج مطالعه‌ای در ژاپن نشان می‌دهد که دوش گرفتن باعث کاهش استرس در فرد می‌شود. اما آیا زیاد حمام رفتن برای سلامتی انسان به‌ویژه پوست او مفید است؟ آیا باید هر روز دوش گرفت یا میزان مشخصی برای این کار وجود دارد؟ یک باور عمومی در درد پشت آرنج جامعه وجود دارد که هر چه بیش‌تر به حمام بروید، بیش‌تر تمیز می‌شوید. استفاده از شوینده‌های مناسب همراه با آب داغ همه جرم‌های روی پوست شما را تمیز می‌کند. با این حال، نتایج پژوهش محققان خلاف این مسئله را ثابت کرده است. استفاده از صابون‌ها یا شامپوهای ساده قدیمی (برخلاف شامپوها و صابون‌های ضدمیکروب و ضدباکتری) باکتری‌های پوست را از بین نمی‌برد. آن‌ها در واقع باکتری‌ها را به محیط اطراف خود، مثل دوش، پخش می‌کنند. به همین دلیل هم است که تیم جراحی و بیماران از حمام رفتن پیش از ورود به اتاق عمل منع می‌شوند.

با این همه، حمام رفتن منظم برای بهداشت شخصی توصیه می‌شود. با این حال، بیش از حد حمام رفتن ممکن است باعث آسیب دیدن پوست شما شود. خارجی‌ترین لایه سطح پوست (که به آن استراتوم کورنئوم یا لایه شاخی می‌گویند) حائلی است که از سلول‌های پوستی مرده و سخت ساخته شده است. این سلول‌های پوستی در واقع از لایه‌های زیرین که حاوی سلول‌های زنده و سالم‌اند محافظت می‌کنند. البته لایه شاخی چیزی بیش از سلول‌های مرده پوستی است؛ این سلول‌ها از طریق لیپیدها به هم مرتبط‌اند؛ لیپیدها اجزای چرب سطح پوست‌اند که به مرطوب ماندن پوست کمک می‌کنند.

زمانی که شما دوش می‌گیرید، به‌ویژه دوش آب داغ، و با مواد شوینده و ابزار شست‌وشو مانند لیف یا کیسه خود را می‌شویید، یک‌پارچگی لایه شاخی پوست شما تضعیف می‌شود. مواد شوینده و آب داغ، لیپیدها را در خود حل می‌کنند و ابزار شست‌وشو به این فرایند شتاب می‌دهند. هر چه بیش‌تر حمام بروید، این آسیب بیش‌تر به پوست شما می‌رسد و پوست شما زمان کم‌تری برای ترمیم خود از طریق تولید روغن طبیعی در اختیار دارد. علاوه بر این، لایه شاخی پوست شما ممکن است حین استفاده از لیف یا کیسه از بین برود و در نتیجه سلول‌های پوستی زیر لایه خارجی هم آسیب ببینند. در واقع نتیجه حمام کردن بیش از حد داشتن پوستی خشک، تحریک‌شده و ترک‌خورده است.

مشکل دیگری که در ارتباط با حمام کردن بیش از اندازه به وجود می‌آید خشک کردن بدن با حوله است. گرچه خشک کردن پوست بدن با کشیدن حوله روی آن امری متداول است، اما این کار ممکن است به پوست شما آسیب بزند. بهترین راه خشک شدن سطح بدن با هوای محیط است اما اگر زمان کافی برای این کار ندارید، حتما از حوله‌‌ای نرم و ظریف استفاده کرده و آن را با حرکتی آرام روی سطح بدن خود بکشید.

علاوه بر تمامی موارد بالا، نتایج مطالعه‌ای که در مرکز علوم ژنتیک در دانشگاه یوتا انجام شده نشان می‌دهد که حمام کردن بیش از حد به میکروبیوم انسان آسیب می‌زند. میکروبیوم به مجموعه باکتری‌ها، ویروس‌ها و انواع مختلف میکروب گفته می‌شود که درون بدن انسان زندگی می‌کنند. در واقع وجود میکروبیوم برای سلامت انسان ضروری‌ است و طبق نتایج این پژوهش «اختلال در اکوسیستم میکروبی بدن باعث بروز بیماری می‌شود». در نتیجه استحمام بیش از حد ممکن است سیستم ایمنی بدن، سیستم هضم و حتی قلب شما آسیب ببیند.

البته ساختار و نوع پوست هر فرد متفاوت است، به همین دلیل هر روز حمام رفتن ممکن است آسیب‌های متفاوتی به افراد مختلف با انواع پوست گوناگون برساند. اگر همچنان دوست دارید هر روز دوش بگیرید به توصیه‌های ما گوش کنید. برای محافظت بیش‌تر از پوست از شامپوهای مناسب و آب گرم و پس از دوش گرفتن از کرم‌های مرطوب‌کننده استفاده کنید.

منبع